Joodse begraafplaatsen zijn vaak zeer oud, er zijn soms graven van meer dan tweehonderd jaar oud te vinden. Dit komt doordat Joodse begraafplaatsen niet geruimd mogen worden volgens de wetten van het jodendom en dus ‘eeuwig’ zijn. Over het begraven wordt in de Hebreeuwse Bijbel gesproken in het boek Ezechiël, hoofdstuk 37. Alleen bij zéér dringende redenen kan ertoe besloten worden graven te verplaatsen. Als er al een begraafplaats moet verdwijnen, dan dient dat altijd te gebeuren met instemming van het rabbinaat en in bijzijn van een rabbijn. De stoffelijke resten worden dan in verschillende kisten in één graf herbegraven. In april 2008 is dit gebeurd in Maastricht, toen bij werkzaamheden een Joodse begraafplaats werd ontdekt. De stoffelijke resten zijn herbegraven op een andere Joodse begraafplaats. Het niet ruimen van graven kan leiden tot een probleem als een andere begraafplaats niet voorhanden is, als een begraafplaats overvol is en er niemand meer bij kan. Vaak begraaft men dan een tweede laag mensen boven de eerste laag. Hiervoor wordt eerst een extra laag aarde aangebracht. Dit procedé is te herhalen en zo vindt men in Praag een begraafplaats met wel twaalf lagen. Of er in Nederland ook in meerdere lagen is begraven is niet zeker, maar bij de Oude begraafplaats van Roermond is dat zeer waarschijnlijk het geval.
De Hebreeuwse tekst op Joodse grafstenen begint en eindigt bijna altijd met dezelfde tekens: hij begint met (PN), wat staat voor Po Niqbar (hier is begraven), of met (PT), wat staat voor Po Tamoen (hier is verborgen), en eindigt met (TNTBH) wat staat voor Tehi Nisjmato Tseroera Bitsror Hachajim (zijn/ haar ziel gebundeld in de bundel [der zielen] des levens). Deze teksten zijn vergelijkbaar met het Latijnse R.I.P. (requiescat in pace ofwel rust in vrede) op Christelijke grafstenen.
Mensen met de naam Cohen (of verwante namen als Caan/ Cahen/ Caenen) worden vaak aan de buitenkant van een rij graven begraven, langs het pad. Dit pad heet dan ook een Kohaniempad. Cohen is Hebreeuws voor priester, afgeleid van de priester Aäron. Het is een priester verboden een begraafplaats te betreden, omdat deze onrein is. De paden zijn echter niet onrein en zo kan een priester toch het graf van familie bezoeken. Het graf van mensen met de naam Cohen draagt vaak een afbeelding van twee zegenende handen. Er zijn meer van dit soort tekenen, zoals een waterkan, het teken dat wordt toegepast bij de Levieten, of een sjofarhoorn. Soms ziet men een davidster boven aan een grafsteen.
Vaak laten bezoekers, met name die van Asjkenazische afkomst, een steentje op het graf achter, ten teken dat men er is geweest en de doden heeft herdacht. De oorsprong van dit gebruik is oud en stamt mogelijk uit de oudtestamentische tijd, toen het Joodse volk een nomadisch bestaan leidde. Mensen werden begraven op de plek waar ze stierven en de graven werden gemarkeerd met hopen stenen. Soms werd de overledene op een harde grond onder een hoop stenen begraven. Om het graf te markeren en te voorkomen dat de overledene werd opgegeten door dieren, werden er stenen op gelegd. Andere bezoekers vulden de stenen uit respect aan.
Een Metaheerhuis of Metaarhuis (Hebreeuws Bet Tohorah) is een lijkenhuis dat zich bevindt op bijna elke Joodse begraafplaats.
Het Metaheerhuis is bedoeld voor het ritueel reinigen van overledenen. Bij deze reiniging wordt het lichaam geheel afgedekt met een laken terwijl er kommen warm water over uitgegoten worden. Slechts een beperkte groep speciaal aangestelde mensen is bij het reinigingsritueel betrokken. Voor de begraving wordt in het Metaheerhuis een lijkrede uitgesproken. Daarna wordt de dode onder het reciteren van bepaalde psalmen ten grave gedragen.
Na het zeggen van enige gebeden en citaten uit de Talmoed wordt het graf door de aanwezigen gezamenlijk gedicht en wordt door de meest directe nabestaande het kaddisj-gebed gezegd. Het is niet de gewoonte bloemen of kransen te leggen.
Wilt u meer weten over begraafplaatsen, neem dan contact met Nijkamp Uitvaartzorg op via telefoonnummer 0547-384008 of mail ons via info@nijkampuitvaartzorg.nl
Bron: Robert Etlin Monument, Ned. Joodse begraafplaatsen.